۰۹۳۰۲۴۹۶۳۸۹
اکثر مردم تصور می کنند که رشد گفتار و زبان و توانایی صحبت کردن جدای از سایر مهارت های اولیه کودکان است. اولین کلمات کودکان معمولا در حوالی ۱۲ ماهگی ظاهر می شوند، اما قبل از اولین کلمات کودکان مهارت های پیش کلامی را یاد می گیرند تا به وسیله آنها با دیگران ارتباط برقرار کنند و نیازهای خود را رفع کنند.
علاوه بر این مهارت ها کودکان باید بسیاری از مفاهیم را نیز در این دوره کوتاه یاد بگیرند. مهارت های پیش کلامی سنگ بنای رشد گفتار و زبان در کودکان است. از این رو توجه به رشد این مهارت ها می تواند تا حد زیادی پیش بینی کننده رشد گفتار و زبان باشد.
در این مقاله به این مهارت های پیش کلامی در کودکان می پردازیم. لازم است والدین دقت کنند، که اگر فرزندشان این مهارت ها را به اندازه کافی یاد نگرفته است برای ارزیابی به متخصصین گفتاردرمانی مراجعه کنند.
اولین ارتباطات کودکان با دیگران، از طریق لبخند زدن و ایجاد سر و صدا است. این مهارت ها بعدها تبدیل به تکان دادن دست ها، اشاره کردن، تکان دادن سر و بای بای کردن می شوند. کودکان با دیدن واکنش والدین به این حرکات اصول اولیه ارتباط را یاد می گیرند و آماده ارتباط کلامی می شوند.
مهارت های پیش کلامی در کودکان
زمانی که کودکان با والدین بازی می کنند یا با آنها ارتباط برقرار می کنند به دقت به صورت و چشم های آنها نگاه می کنند. این مهارت نشان می‌د هد که کودک می تواند توجه کند و توجه خود را روی محرک مورد علاقه اش نگه دارد در نتیجه کودک آمادگی بیشتری برای صحبت کردن پیدا می کند این یکی از مهارت های پیش کلامی در کودکان است. در کودکان دارای اتیسم و بیش فعالی و برخی دیگر از اختلالات حسی این مهارت خیلی ضعیف است و رشد نمی کند.
بسیاری از متخصصین اعتقاد دارند که این مهارت بازنمای نیاز انسان به ارتباط و سنگ بنای اصلی آن است. شامل دو مرحله است. پاسخ به توجه اشتراکی و شروع توجه اشتراکی. توجه اشتراکی یعنی کودک به آنچه که در کانون توجه شما قرار دارد توجه کند. ما هرگاه بخواهیم توجه دیگران را با توجه خود همسو کنیم یا از اشاره مستقیم استفاده می کنیم یا جهت نگاه خود را متناوباً بین شخص و موضوع مورد توجه تغییر می دهیم. یکی از مهمترین ملاک های تشخیص اتیسم و سایر اختلالات ارتباطی توجه به رشد این مهارت است.
مهارتی است که بیشتر در بازی خود را نشان می دهد. زمانی که شما با کودک بازی می کنید یا به او اسباب بازی می دهید تا با آن بازی کند در واقع می خواهید که به آن توجه کند و این مهارت یکی از مهارت های پیش کلامی در کودکان است.
اشاره کردن می تواند دو معنی داشته باشد که معنای ارتباطی آن همان شروع توجه اشتراکی است و جنبه دیگر آن درخواست کردن است.
این مهارت را جزو مهارت های اصلی ارتباطی به حساب نمی آورند، چرا که کمتر هدف ارتباطی دارد و کودکان بیشتر در جهت رفع نیاز های جسمانی این رفتار را از خودشان نشان می دهند. مانند زمانی که به آب یا غذا احتیاج دارد.
مهارت گوش کردن خود شامل چندین مهارت دیگر است مانند تشخیص وجود صدا، جهت یابی منبع صوتی، تشخیص نوع صدا و تفاوت قائل شدن بین صداهاست که یکی از مهارت های پیش کلامی در کودکان است.
این مهارت در کودکان دارای کم شنوایی دچار آسیب می شود و رشد زبان و گفتار را مختل می کند. در برخی از اختلالات دیگر نیز گوش کردن که نشان از توجه شنیداری دارد، دچار مشکلاتی می شود.
این مهارت نیز نشان دهنده مراحلی از رشد روانی و شناخت است که یکی از اولین مهارت های یادگیری در کودکان به شمار می آید.
رعایت نوبت را می توان در واکنش کودکان به تحریک گفتاری و یا در بازی دو نفره دید. برای مثال زمانی که با کودک بازی کلامی انجام می دهید کودک منتظر می ماند تا شما گفتار خود را قطع کنید و سپس او پاسخ می دهد و یا در بازی های دو نفره منتظر نوبت شما و خودش می ماند.
کودکان با شنیدن گفتار دیگران چهره و حالات بدنی خود را تغییر می دهند که نشانگر این است که درک زبانی خوبی دارند.
در سال اول زندگی، کودکان صدای بزرگسالان را مشابه آهنگ کلمات آنها تقلید می کنند.
کودکان صداهایی مانند آ-او-ای-اَ-اِ-اُ-ب-م-د-ی و پ را کم و بیش در قالب های ساده تولید می کنند.
وقتی کودک را به بازی دعوت می کنید یا توجه او را به چیزی جلب می کنید معمولا دوست دارد با شما بشیند و بازی کند. این مهارت در کودکان بیش فعال خیلی ضعیف است.
کودکانی که تمایل به بازی دارند فرصت های بیشتری برای یادگیری و رشد دارند. اگر کودک شما تمایلی به هیچ گونه بازی ندارد و یا بازی های بی هدف و نا متعارف انجام می دهد بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید. دقت داشته باشید که هدف از بازی کردن در کودکان تنها کسب لذت است. پس اگر کودکی حتی بازی نا متعارفی را انجام می دهد اما با هدف کسب لذت به هر طریقی باشد، بازی او هدفمند است.
